Door: GreenRats
Ouderdom komt met gebreken. Daarom komt échte ouderdom bij wilde ratten niet heel veel voor en is het vaak onderdeel van natuurlijke selectie. Heel af en toe sta ik nog weleens oog in oog met een oude rot. Aan de grootte, de motoriek en conditie van de vacht of staart, zie ik dan dat het om een bejaard exemplaar gaat. Maar schijn kan bedriegen. Soms heeft de rat gewoon een erg ruig leven geleefd. De levensverwachting van bruine ratten ligt over het algemeen niet zo heel erg hoog, gemiddeld ergens tussen de 1 en 3 jaar. Maar mede door hun slechte reputatie en positie in de voedselketen hebben ze een levensduur van hooguit 1 tot 2 jaar. De levensverwachting van wilde ratten is uiteindelijk een samenloop van uitdagingen, leefomstandigheden en genen.
Vijanden
In het wild hebben ratten behoorlijk wat natuurlijke vijanden. Ze staan op het menu van bijvoorbeeld reigers, roofvogels, katten, roofvissen, marters en slangen. De aanwezigheid van roofvijanden is erg belangrijk en zal de levensduur van een rat behoorlijk verkorten. Daarmee blijft de natuurlijke balans behouden en wordt de kans op rattenplagen en plaatselijke uitbraken aanzienlijk verkleind.
Voedselaanbod
Ratten zijn naast echte overlevers ook behoorlijke opportunisten. De levensverwachting kan behoorlijk stijgen als er structureel toegang is tot voedsel. Daarom leven ratten graag in de buurt van mensen of dieren. Drukke stedelijke gebieden, fabrieken maar ook veehouders en zelfs het kippenhok; allemaal staan ze garant voor een prima en continu voedselaanbod. En daar gaan ratten goed op.
Habitat
Ratten hebben behoefte aan nestgelegenheid en beschutting. Het biedt bescherming tegen vijanden en de natuurlijke elementen. Het zorgt ervoor dat ratten zich vlot, veilig en ongestoord kunnen voortplanten. Daar zijn ze goed in.
Ziekten en verwonding
Ratten zijn vatbaar voor ziekten, zoals tumoren, luchtwegaandoeningen en schurft. Soms is dat genetisch bepaald, soms als gevolg van de leefomstandigheden. Bovendien zorgt een onveilige omgeving voor een verhoogd risico op verwondingen. Ook dit kan de levensduur uiteindelijk behoorlijk verkorten.
Uiteraard speelt ook onze menselijke invloed een belangrijke rol, in het bijzonder door alle verschillende bestrijdingsmaatregelen en vormen van habitat management.
De aanwezigheid van ratten kan schade en gezondheidsrisico's veroorzaken. Bestrijding is dan noodzakelijk, soms op grote schaal. Daarnaast hebben ratten tal van natuurlijke vijanden en moeten ze dagelijkse hun portie voedsel bij elkaar zien te scharrelen. Het verklaart waarom ratten bij voorkeur 's nachts actief zijn. Ze kunnen dan veilig en ongestoord op zoek naar eten en nestgelegenheid.
Soms lukt het een rat dan toch om een respectabele leeftijd te bereiken. En even los van alle reputaties... dat is een behoorlijke prestatie in een leefwereld vol uitdagingen en bedreigingen.
